Historia śmieciami na wodzie pisana, czyli Wisła Stories za nami!
Ponad 200 uczestników i ponad 3 tony odpadów, a także reportaż Szymona Opryszka nt. królowej polskich rzek to efekt pięciu spotkań edukacyjnych w ramach cyklu Wisła Stories. Projekt, realizowany w Krakowie, Niepołomicach, Józefowie, Warszawie i Płocku przez Fundację Czysta Rzeka we współpracy z OTCF S.A, właścicielem marki 4F, ma na celu kształtowanie w młodych ludziach wrażliwości ekologicznej, uważności na przyrodę oraz postaw przyjaznych środowisku naturalnemu.
Wisła Stories to cykl spotkań edukacyjnych skierowany do uczniów szkół podstawowych i społeczności lokalnych. W ramach pierwszej edycji projektu Fundacja Czysta Rzeka zorganizowała spotkania nad Wisłą w Krakowie, Niepołomicach, Józefowie, Warszawie i Płocku. Uczestnicy mieli okazję zaprzyjaźnić się z rzeką i jej otoczeniem, poznać historię najdłuższej rzeki w Polsce oraz wpływ, jaki człowiek wywiera na jej środowisko. Stałymi elementami inicjatywy były także warsztaty o tematyce ekologicznej oraz akcje sprzątania. W każdym lokalnym wydarzeniu wzięli udział także Changemakerzy i Changemakerki (przedstawiciele firmy OTCF S.A.) oraz reprezentanci Sztabu Głównego Operacji Czysta Rzeka. Ponadto w Krakowie, Niepołomicach i Warszawie odbyły się spotkania z niezależnym reporterem, Szymonem Opryszkiem, który opowiadał m.in. o zanieczyszczeniach w rzece. Autor w ramach projektu Wisła Stories przygotował także reportaż o Wiśle, w którym pojawiają się wodni bohaterowie: strażnik rzek Pawłem Chodkiewiczem, inżynierka Kiranmai Uppuluri, szkutnik Mateusz Tabaka i pasjonat Wisły Zygmunt „Setka”.
Piszemy nową historię dbania o środowisko naturalne
W cyklu Wisła Stories wzięli udział uczniowie i społeczności lokalne zgromadzone wokół Centrum Edukacji Międzynarodowej Kolegium Europejskiego w Krakowie, Szkoły Podstawowej nr 3 im. Włodzimierza Puchalskiego w Niepołomicach, Zespołu Szkół w Józefowie nad Wisłą, Szkoły Podstawowej nr 366 im. Jana Pawła II w Warszawie oraz Szkoły Podstawowej nr 3 im. Kornela Makuszyńskiego w Płocku. Wśród 3 ton zebranych odpadów podczas 5 akcji sprzątania najwięcej było śmieci pokonsumpcyjnych – butelki szklane i plastikowe i puszki, ale znalazły się też opony.
Zaprzyjaźnianie z naturą odbyło się w interesującej formule, dzięki zaangażowaniu edukatorów: Anny Warzyńskiej, Katarzyny Izydorczyk, Moniki Boryń, Waldemara Kamińskiego, Kingi Solarek i Honoraty Stafiej. Narzędzia takie jak spacer przyrodniczy, ciekawostki ornitologiczne czy warsztat ekologiczny z recyklingu to tylko niektóre ze sposobów dotarcia do młodego pokolenia, które wykorzystano w trakcie Wisła Stories.
– Edukacja i budowanie wrażliwości ekologicznej wpisują się w działalność Fundacji Czysta Rzeka. Troszczymy się o młodych ludzi i inwestujemy w ich edukację, bo to od nich zależy przyszłość naszej planety. Wierzymy, że dobre nawyki, rzetelna wiedza i poczucie odpowiedzialności za środowisko wspierają budowanie społeczeństwa obywatelskiego. Zabierając dzieci i młodzież nad najdłuższą z polskich rzek, w praktyce zaszczepialiśmy w nich miłość do natury, najbliższego otoczenia. Zapoznając uczniów z lokalną fauną i florą, uczyliśmy ich szacunku do przyrody. Wierzymy, że w ten sposób piszemy historię dbania o środowisko naturalne i nie będziemy bać się o śmieci wokół
– mówi Izabela Sałamacha z Fundacji Czysta Rzeka.
Realizacja projektu nie byłaby możliwa bez wsparcia OCTF S.A. Partnerstwo tej firmy z Fundacją Czysta Rzeka trwa już kilka lat. Marka towarzyszy Operacji Czysta Rzeka przy organizacji największej akcji społecznego sprzątania w Polsce.
– Ważnym obszarem działania w OTCF S.A na rzecz społeczeństwa jest współpraca z organizacjami, które nie tylko działają w zakresie ochrony środowiska, ale inwestują w rozwój młodych pokoleń – budują świadomość oraz edukują w kwestii zmian klimatycznych. Podejmujemy szereg lokalnych działań, inicjatyw oraz współpracujemy na tym poziomie z różnymi organizacjami po to, aby budować społeczności wokół ważnych społecznie tematów. Właśnie taką organizacją jest Fundacja Czysta Rzeka – wpływa na zachowania i postawy obywateli wyrażające dbałość o środowisko lokalne, w którym na co dzień żyją, z którego korzystają, i z którego w przyszłości będą korzystać następne pokolenia
– mówi Wojciech Wroński, Członek Zarządu OTCF S.A. i Fundacji 4F Pomaga.
Wisła Stories wystartowała 11 maja w Krakowie. Kolejne spotkania odbyły się: 13 maja w Niepołomicach, 15 maja w Józefowie,27 maja w Warszawie, a zakończenie 28 maja w Płocku.
Partnerem programu Wisła Stories jest podcast „Radio Ocean”.
Fundacja Czysta Rzeka
Organizacja pozarządowa bazująca na 6-letnim doświadczeniu przeprowadzania akcji społecznego sprzątania rzek i terenów zielonych pod nazwą „Operacja Czysta Rzeka”, wokół której zgromadziła się ponad 60-tysięczną społeczność, która uprzątnęła z łona natury ponad 1300 ton odpadów. Fundację tworzą ją ludzie zaangażowani, działający z pasją i ceniący wyjątkowość i bogactwo otaczającej nas natury. Status NGO pozwala im wyjść szerzej z projektami edukacyjnymi i społecznymi. Z szacunku do przyrody organizacja promuje postawę ekologicznej wrażliwości, aby zachować ją dla przyszłych pokoleń. Wśród celów fundacji znajdują się, m.in. wsparcie odpowiedzialnego i zrównoważonego rozwoju społeczności lokalnych; działalność na rzecz realizacji idei zrównoważonego rozwoju, wspierająca ochronę środowiska i racjonalną gospodarkę zasobami naturalnymi, wzrost gospodarczy oraz rozwój społeczny; działalność wspomagająca rozwój wspólnot i społeczności lokalnych; działalność edukacyjna i oświatowa dotycząca ekologicznych rozwiązań innowacyjnych na rzecz ochrony środowiska; działalność na rzecz ekologii i ochrony zwierząt oraz ochrony dziedzictwa przyrodniczego; działalność na rzecz promocji i organizacji wolontariatu; działalność na rzecz zmniejszenia ilości odpadów trafiających do wód śródlądowych i morskich.
Fundatorem Fundacji Czysta Rzeka jest 5 Strona Sp. z.o.o – wydawca czasopisma „Kraina Bugu”.
To pierwsza w historii akcja społecznego sprzątania rzek i innych terenów zielonych. Ma na celu zaangażowanie lokalnych społeczności, samorządów, organizacji pozarządowych, a także turystów do posprzątania rzek i terenów wokół, a w ciągu roku do utrzymania tam czystości. To także akcja edukacyjna i społeczna zakładająca w długiej perspektywie wpływanie na zachowania i postawy obywateli wyrażające dbałość o środowisko lokalne, w którym na co dzień żyją, z którego korzystają, i z którego w przyszłości będą korzystać następne pokolenia. Początkowo miała dotyczyć jedynie rzeki Bug, ale szybko okazało się, że są chętni do propagowania idei w całej Polsce. Dzięki temu ponad 63 tysiące wolontariuszy zebrało ponad 1400 ton śmieci w całej Polsce.
Co roku akcję wspierają samorządy, organizacje pozarządowe, przedsiębiorcy, największe wypożyczalnie sprzętu pływającego oraz lokalni liderzy, media i przedstawiciele życia publicznego tacy jak: Jacek Kleyff, Andrzej Stasiuk, Adam Nowak i Raz Dwa Trzy, Stanisław Soyka, Urszula Dudziak, Kayah, Marek Kamiński, Anna Maruszeczko, o. Tomasz Dostatni, prof. Stanisław Baj, dr Andrzej Kruszewicz, o. Leon Knabit, Justyna Steczkowska czy Beata Sadowska. Operację Czysta Rzeka wspierał także śp. Aleksander Doba.
Pomysłodawcą i organizatorem Operacji Czysta Rzeka jest Wydawnictwo 5 Strona – wydawca magazynu „Kraina Bugu”.
Szósta edycja Operacji Czysta Rzeka wspierana jest przez sponsorów i partnerów. Sponsorem Strategicznym jest marka Dafi. Sponsorami Oficjalnymi są: Intel, PepsiCo, Kärcher. Sponsorzy Wspierający to: York PL oraz Epson. Partnerami Oficjalnymi zostały: Fundacja Holcim oraz Segro. Wśród Partnerów Wspierających znalazły się firmy: Bank Ochrony Środowiska, Ecol-Unicon, Forte Plus, Servier, Egis, Anpharm Przedsiębiorstwo Farmaceutyczne, Bank Gospodarstwa Krajowego, Sanofi, Dobra Energia Dla Olsztyna, Arche oraz Deviniti. Partnerem Sztabu Głównego zostały marka 4F, Warta Poznań, Odo 24, Juwenalia Gdańskie, a także Kancelaria Radcy Prawnego Jarosław Podbielski oraz Brand24. Partnerem Logistycznym zostały: Toyota Auto Podlasie, Model Opakowania. Oficjalnym Ubezpieczycielem Edycji jest Generali, Oficjalnym Dostawcą Paliwa – sieć stacji paliw Moya, a firma Remondis otrzymała status Oficjalnego Odbiorcy Odpadów. Partnerem Technologicznym zostało Autenti, Partnerem Analitycznym – CUX Research, Partnerem Informatycznym – dhosting.pl, a Partnerem DOOH – Jet Line.
Polska marka odzieży i akcesoriów sportowych, należąca do spółki OTCF. Oferuje produkty zarówno do treningu jak i codziennego noszenia. Od 2008 roku współpracuje z Polskim Komitetem Olimpijskim, przygotowując stroje startowe i reprezentacyjne na igrzyska letnie oraz zimowe. Jest partnerem głównym projektu Wisła Stories, który realizuje w ramach strategii zrównoważonego rozwoju 4F Change. Od 3 lat marka 4F jest Partnerem Sztabu Głównego Operacji Czysta Rzeka.
Szymon Opryszek
Niezależny reporter z Krakowa, absolwent Polskiej Szkoły Reportażu i pierwszej edycji Szkoły Ekopoetyki, podejmuje tematy praw człowieka, kryzysu klimatycznego i migracji. Zdobywca prestiżowej nagrody Pióro Nadziei Amnesty International 2021 za cykl reportaży „Moja zbrodnia to mój paszport” o drodze śladami migrantów z Bliskiego Wschodu, przez Białoruś aż do Polski. Za ten sam cykl został nagrodzony przez jury konkursu festiwalu literackiego im. Jana Śpiewaka i Anny Kamieńskiej w Świdwinie oraz nominowany do m.in. nagród Grand Press, nagrody im. Bolesława Prusa oraz konkursu reporterskiego Festiwalu Wrażliwego. Jako reporter pracował w Afryce, na Kaukazie i Ameryce Łacińskiej. Finalista Konkursu Stypendialnego im. Ryszarda Kapuścińskiego Fundacji „Herodot” (2017) i nominowany do stypendium dziennikarskiego przyznawanego przez jury Nagrody „Newsweeka” im. Teresy Torańskiej (2015). Wspólnie z Marią Hawranek wydał książki „Tańczymy już tylko w Zaduszki” (Wydawnictwo Znak, 2016, wyróżnienie w kategorii „książka reportażowa” w konkursie na najlepsze publikacje turystyczne) oraz „Wyhoduj sobie wolność” (Wydawnictwo Czarne, 2018). Autor reportażu „Woda. Historia pewnego porwania” (Wydawnictwo Poznańskie, 2023), wydanego pod patronatem 4F Change.
